Για τον Χρυσόστομο η πρώτη εκκλησία, των Ιεροσολύμων,
αποτελούσε παράδειγμα προς μίμηση. Τόνιζε στους ακροατές του ότι τότε πολλοί
δέχονταν τη χριστιανική πίστη επειδή έβλεπαν εκ μέρους των χριστιανών όχι
θαύματα, αλλά έναν σπουδαίο τρόπο ζωής. «Όλοι οι πιστοί», λέει, «είχαν μία
καρδιά και μία ψυχή. Κανείς δε θεωρούσε ότι κάτι από τα υπάρχοντά του ήταν δικό
του, αλλά όλα τα είχαν κοινά. Δινόταν στον καθένα ανάλογα με τις ανάγκες του και
ζούσαν βίο αγγελικό. Αν γίνει αυτό και σήμερα, θα μεταστρέψουμε στη χριστιανική
πίστη ολόκληρη την οικουμένη, ακόμα και χωρίς θαύματα. Δεν μπορείς να κάνεις
θαύματα κι έτσι να πείσεις τον άλλον; Πείσε τον με ό,τι διαθέτεις· με τη
φιλανθρωπία, με τη φροντίδα, με την ημερότητα, με τον γλυκό λόγο και με ό,τι
άλλο».
Αξίζει να προσέξουμε στο παραπάνω απόσπασμα ότι ο
Χρυσόστομος χρησιμοποιεί τη διατύπωση "αγγελικός βίος" με νόημα
διαφορετικό από αυτό που συνήθως της προσδίδεται αλλού και από άλλους συγγραφείς.
Δεν τη χρησιμοποιεί, δηλαδή, για να αναφερθεί στο μοναχισμό, αλλά για να
προσδιορίσει τον τρόπο ζωής ολοκλήρου του εκκλησιαστικού σώματος. Δεν τη
χρησιμοποιεί για να δηλώσει την αποταγή των βιωτικών μερίμνων, αλλά για να
προσδιορίσει τη νοηματοδότησή τους βάσει της αλληλεγγύης. "Αγγελικός βίος"
εδώ, κατά τον Χρυσόστομο, δεν είναι η απαξίωση της κοινωνικής έγνοιας, αλλά
-αντιθέτως- καθαυτήν η πραγμάτωσή της. Είναι πολύ αμφισβητήσιμο αν είναι όντως
πίστη στον Χριστό μια πίστη που δεν υπάρχει ως πράξη· ως έμπρακτο ενδιαφέρον
για τον άνθρωπο.
Θανάσης Ν. Παπαθανασίου