Τα νιάτα
είναι περισσότερο μια κατάκτηση παρά μια κατάσταση. Τα νιάτα δεν είναι ένα
άμεσο δεδομένο, που το διαθέτει αυτόματα ένας εικοσάχρονος, ενώ το χάνει
σταδιακά όσο μεγαλώνει. Καθώς κάθε κατάσταση που ζούμε είναι, είτε το
συνειδητοποιούμε είτε όχι, ένα μείγμα ενεργητικότητας και παθητικότητας (αφενός
μια τάση προς το θαρραλέο άνοιγμα της ύπαρξής μας στην πραγματικότητα,
αφετέρου μια άλλη προς την αναδίπλωση και την περιχαράκωση σε έναν φοβισμένο
εαυτούλη) με διαφορετική δοσολογία σε κάθε άτομο (και μάλιστα σε κάθε άτομο
εκάστοτε), συχνά αφηνόμαστε να μας καθηλώνει η πλευρά μας που χαρακτηρίζεται από
την παθητικότητα (οκνηρία, συνήθειες, άκριτη υιοθέτηση κοινωνικών συμβάσεων,
κ.λπ.). Δεν αντιστεκόμαστε επαρκώς σε αυτή την καθήλωση - ενίοτε μάλιστα δεν
νιώθουμε καν την ανάγκη να αντισταθούμε σε ό,τι δεν αντιλαμβανόμαστε ως
καθήλωση.
Ενώ, λοιπόν,
εξωτερικά είναι κανείς νέος, συχνά ενεργεί, με περισσή μάλιστα άνεση και
ανυπόκριτη ικανοποίηση, ως νεόγερος. Τολμήστε, ή μάλλον ας τολμήσουμε όλοι, να
αποτινάξουμε ό,τι το μικροπρεπές κατσικώνεται στον ψυχισμό και στη ζωή μας,
έτσι ώστε να αφήσουμε χώρο και ανάσα στην όσο γίνεται πιο απρόσκοπτη εκδίπλωση
της ζωτικότητάς μας και δη, όχι μόνο της εργατικότητας, αλλά των δημιουργικών
ικανοτήτων μας σε οποιονδήποτε τομέα. Δεν είναι αναγκαία, εν προκειμένω, η
πίστη σε υπερβατικούς σκοπούς. Η ζωή ως αυταξία, η ύπαρξη ως δύναμη - επ'
ουδενί όμως ως εξουσία με την αρνητική σημασία του όρου, τουτέστιν ως δύναμη
εις βάρος των άλλων, ως επιβολή της ιδιαίτερης θέλησής μας ως ιδιαίτερης.
Γιάννης
Πρελορέντζος
(Κοσμήτωρ
Φιλοσοφικής Σχολής
Παν/μίου
Ιωαννίνων / Απόσπασμα ομιλίας
σε τελετή
αποφοίτησης)