φωτ: pcris
π. Χριστόδουλος
Μπίθας
(Κείμενο από το περιοδικό "Αρχαγγέλων Λόγος", Φθινόπωρο 2014)
Η λέξη "αυτογνωσία",
ακούγεται πολύ μεταξύ των νέων ανθρώπων τις τελευταίες δεκαετίες,
και ιδίως από όσους έχουν υπαρξιακές αναζητήσεις. Από την δεκαετία
του εξήντα σε όλη την Δύση, η έννοια της "αυτογνωσίας" διαδόθηκε
ευρύτατα μέσω των ανατολικών θρησκειών που κατέκλυσαν τον δυτικό
κόσμο. Χιλιάδες νέοι που δεν έβρισκαν απαντήσεις στο νομικό πνεύμα των
δυτικών εκκλησιών, στράφηκαν τότε σε διάφορες αιρέσεις και παραθρησκείες
για να ανακαλύψουν τον εαυτό τους. Τα τελευταία χρόνια, μάλιστα, με
την εξέλιξη της ψυχολογίας, λέξεις όπως αυτογνωσία, αυτοεξέταση,
αυτοανάλυση κλπ, μπήκαν για τα καλά στην καθημερινότητά μας.
Σήμερα, όταν απευθυνθούμε σε ένα νέο άνθρωπο
και τον ρωτήσουμε που πρέπει να στραφεί για να βοηθηθεί να γνωρίσει τον
εαυτό του, θα μας απαντήσει σε μεγάλο ποσοστό στην ψυχανάλυση η
την ψυχολογία. Αν τους ρωτήσουμε για το κατά πόσον στην Ορθόδοξη Εκκλησία
μπορεί να βρουν απαντήσεις σχετικά με την αυτογνωσία, θα απαντήσουν
με παρρησία ότι δεν ισχύει κάτι τέτοιο, ένω άλλοι θα πουν ότι στην Εκκλησία
μόνο απαγορεύσεις μπορείς να ακούσεις! Παρόμοιες απαντήσεις θα πάρουμε
από πολλούς συνανθρώπους μας όλων των ηλικιών. Μια προσωπική έρευνα
που κάναμε τα τελευταία χρόνια μας επιβεβαίωσε αυτή την πραγματικότητα.
Πολλοί από όσους λένε ότι πιστεύουν, απαντούν στην ερώτηση αυτή λέγοντας
πως στην Εκκλησία πηγαίνουν για να γίνουν καλύτεροι άνθρωποι, η να
"ηρεμήσουν", ενώ ένα ποσοστό θρησκευομένων ισχυρίζεται
πως αρκεί η τήρηση των εντολών και δεν χρειάζεται τίποτε άλλο. Όλοι
αυτοί οι αδελφοί μας, αγνοούν αλλά αγνοούν πως η λέξη "μετάνοια"
στην οποία μας καλεί ο Χριστός και οι Απόστολοι, προϋποθέτει την επίγνωση
της αμαρτίας μας, γιατί διαφορετικά δεν μπορεί να υπάρξει μετάνοια,
δηλαδή μεταστροφή του νου μας. Δυστυχώς, ο υποβιβασμός της εξομολόγησης
σε μια τυπική η νομική διαδικασία για πολλούς Ορθοδόξους, τις τελευταίες
δεκαετίες μετατρέπει το μυστήριο από "Μυστήριο της μετανοίας"
που προαπαιτεί πνευματική αυτοεξέταση σε μια απλοϊκή εξαγόρευση
πράξεων χωρίς εμβάθυνση και συσκοτίζει την πνευματική πορεία...