Στην εποχή μας, που κυριαρχεί η μοναξιά κι η απομόνωση, όπου οι ανθρώπινες σχέσεις δοκιμάζονται, θα πρέπει να προβάλλουμε ως πρότυπο την σπουδαιότητα και την αναγκαιότητα της αδελφικής «εν Χριστώ» φιλίας.
Δυστυχώς, ο ιδιωτικός τρόπος που μεγαλώνουμε και ζούμε ακόμα και την πίστη μας, μας κάνει καχύποπτους απέναντι στους άλλους, μας δυσκολεύει να σχετιστούμε, μας κάνει να φερόμαστε σαν ξένοι, ακόμα και μέσα στην Εκκλησία.
Τρεπόμαστε εύκολα σε φυγή, προφασιζόμαστε διάφορες δικαιολογίες, μα δεν καταλαβαίνουμε πως έτσι διατηρούμε απλώς το κοσμικό μας φρόνημα και ξεχνάμε πως ο δρόμος για τον Θεό περνά μέσα από τον αδελφό μας. «Είδες τον αδελφό σου, είδες Κύριον τον Θεόν σου», λένε οι πατέρες, αλλά στους περισσότερους ανθρώπους γύρω μας ισχύει αυτό που διαπίστωσε μέσα στο αδιέξοδό του ο Γάλλος φιλόσοφος: «ο άλλος είναι η κόλασή μου γιατί μου θυμίζει ότι δεν μπορώ ν’ αγαπήσω!».
Ας ανοίξουμε λοιπόν την καρδιά μας στους άλλους, έχοντας στο νου μας τα παραδείγματα των Αγίων. «Συναγωνιζόμασταν», γράφει ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος στον επιτάφιο λόγο του στον Μ. Βασίλειο, όχι ποιος θα έχει το πρωτείο, αλλά ποιος θα το παραχωρήσει στον άλλον. Όταν ένας από τους δυο προόδευε, ο άλλος θεωρούσε δική του την πρόοδο. Και φαινόταν ότι υπήρχε μία ψυχή, η οποία έφερε δυο σώματα...». Αλλού γράφει ο ίδιος; «φίλος πιστός, θησαυρός έμψυχος. Φίλος πιστός, υπέρ χρυσίον και λίθον τίμιον πολύν. Φίλος πιστός, λιμήν αναψύξεως» (Ε.Π. 1, 284). Αυτά τα λίγα λόγια μας έρχονται στο νου, με αφορμή το παρακάτω κείμενο που μας έστειλε αδελφός μας Σ.Κ. κι ευχόμαστε σε όλους καλό μήνα...
Ήταν το 341 μ.Χ. όταν ένας νεαρός με το όνομα Βασίλειος, γόνος επιφανούς και πολύ ευσεβούς οικογενείας, μεταβαίνει στην Καισάρεια της Καππαδοκίας για να σπουδάσει την εγκύκλιο μόρφωσή του. Ταυτόχρονα ένας άλλος νέος, ο Γρηγόριος, μεγαλωμένος με χριστιανική ανατροφή φτάνει στην ίδια πόλη για να συνεχίσει τις σπουδές του.
Η θέληση για μάθηση, ο πόθος της αλήθειας και η σαγήνη της γνώσης αποτελούν τον κοινό τόπο όπου οι δύο νέοι γνωρίζονται και συνδέονται με στενή αδελφική φιλία, τέτοια που συνεχίζεται και ακόμα μακρύτερα από την εστία τους, στην πολύβουη Αθήνα, όπου έτυχαν λαμπρής παιδείας.
Φίλοι καρδιακοί πλέον, ο ένας υποστηρίζει και εμψυχώνει σε δύσκολες στιγμές της ζωής τους τον άλλο μέχρι το τέλος του βίου τους. Ασκητεύουν μαζί και αφοσιώνονται στην πίστη του Θεού σε ασκητήριο του Πόντου όπου η ήδη βαθιά χαραγμένη στην ψυχή τους φιλία αυξάνεται και γεμίζει τις καρδιές των δύο ανδρών.
Μόνο ο θάνατος μπόρεσε να τερματίσει την ανόθευτη από πάθη επικοινωνία τους, παρά τις όποιες δυσκολίες της ζωής.
Οι δύο νέοι είναι βέβαια οι άγιοι της Εκκλησίας μας, ο Μ. Βασίλειος και ο Γρηγόριος ο Θεολόγος. Πρότυπο φιλίας και γνήσιας ανθρώπινης σχέσης οι δύο άγιοι σηματοδοτούν τα όμορφα συναισθήματα που μπορούν να αναπτυχθούν και να καλλιεργηθούν στην ψυχή των νέων ανθρώπων κατά τα χρόνια των σπουδών τους, χρόνια που πρέπει να είναι ουσιαστικά και εποικοδομητικά για ένα μέλλον προόδου και πνευματικής ανατάσεως. Όταν μέσα μας καίει η φλόγα της αγάπης, του σεβασμού και της κατανόησης για τον πλησίον μας τότε το δέντρο της καρδιάς μας καρποφορεί καρπούς καλούς, την φιλία και την αλληλεγγύη.
Ακόμα και σήμερα, που πολλάκις οι ρυθμοί της ζωής μάς προσπερνούν και δεν προλαβαίνουμε να γνωρίσουμε τους γύρω μας υπάρχει η δυνατότητα να προσφέρουμε ανοιχτή τη θύρα της ψυχής μας με ανιδιοτέλεια και εμπιστοσύνη στον άνθρωπο. Κάποια φορά ίσως πληγωθούμε από φίλο-η, όπως συνέβη με τον Γρηγόριο τον Θεολόγο που παραπονιόταν σε όλη του τη ζωή για την πρωτοβουλία του Μ. Βασιλείου να τον χειροτονήσει επίσκοπο χωρίς τη θέλησή του αλλά ουδέποτε αποσυνδέθηκε από το φίλο του και απεναντίας τον επισκεπτόταν συχνά και συζητούσε μαζί του κρίσιμα εκκλησιαστικά και θεολογικά θέματα. Μάλιστα όταν το 379 μ.Χ. πέθανε ο Μ. Βασίλειος και ο άγιος Γρηγόριος εξαιτίας σοβαρής ασθένειας δεν μπόρεσε να παρευρεθεί στην κηδεία του φίλου του, συγκλονίστηκε βαθύτατα στην ευαίσθητη ψυχή του.
Τα αληθινά συναισθήματα φιλίας δεν εξαλείφονται με το πέρασμα του χρόνου, αντιθέτως τρανεύουν και καταγράφονται στην ουράνια βασιλεία του Θεού για τη θέρμη και την ειλικρίνειά τους.
Σωτήρης Κόλλιας