Τον 20ο αιώνα ο κομμουνισμός λειτούργησε σαν θρησκεία. Τα κομμουνιστικά κόμματα είχαν - έχουν- τους προφήτες τους (Μάρξ, Λένιν κλπ), τις Οικουμενικές Συνόδους τους ( 3η κομμουνιστική διεθνής) και τα δόγματά τους, τα οποία "οι πιστοί" έπρεπε να αποδέχονται άκριτα, αλλοιώς κατηγορούνταν σαν αιρετικοί.
Γινόταν τακτικά «εκκλησιασμός», δηλαδή τακτικές συναθροίσεις των συντρόφων (αδελφών), όπου οι καθοδηγητές (ιερείς) έκαναν θερμά κηρύγματα και τά μέλη έκαναν την αυτοκριτική τους (κάτι σαν δημόσια εξομολόγηση) και τραγουδούσαν με πάθος τα επαναστατικά τραγούδια (ύμνους) .
Είχαν ακόμα την δική τους ηθική που κάθε μέλος του κόμματος έπρεπε να ακολουθεί, διαφορετικά έπεφτε σε δυσμένεια. Είχαν επίσης τους μάρτυρές τους που τους τιμούσαν με γιορτές και τους έγραφαν τραγούδια (ύμνους), μα και την Ιερά εξέταση (μυστική αστυνομία) που εξολόθρευε όποιον διαφωνούσε με το κόμμα. Έκαναν πόλεμους (σαν τους θρησκευτικούς) για να διαδώσουν την ιδεολογία τους, και ιεραποστόλους που προσπάθησαν να κηρύξουν τον Μαρξισμό - Λενινισμό σ’όλο τον κόσμο.
Η ιστορία των κομμουνιστικών κινημάτων παρουσίασε ενθουσιαστικές τάσεις και μεσσιανικό όραμα, και προσδοκία στην μέλλουσα "βασιλεία" που θα έφερνε η δικτατορία του προλεταριάτου.
Οι κομμουνιστές πολέμησαν λυσσαλέα τις θρησκείες, μα στην ουσία τις αντικατέστησαν με μια καινούργια. Κάποιοι είπαν πως ήταν ένας ακραίος προτεσταντισμός στην πράξη...