Ἐκεῖ στήν Ἁγία Σοφία πορεύτηκα μετά τό προσκύνημά μου στό Μέγα Ρεῦμα. Προτίμησα νά πάω ἀπόγευμα, ὅταν τά πλήθη τῶν τουριστῶν ἀναπαύονταν στά ξενοδοχεῖα τους, γιά νά'χω χρόνο νά σκεφτῶ, νά ἀναπολήσω, νά ταξιδέψω. 
Εἶναι συγκλονιστικό νά μπαίνεις σ' ἕνα χῶρο τόσο πολύ βαρυφορτωμένο ἀπό ἱστορική μνήμη, 555 χρόνια μετά τήν ἅλωση τῆς Πόλης...
Νά ἀντικρύζεις στήν εἴσοδο πλάκες μέ χαραγμένα γράμματα Ἑλληνικά, ἀπό Σύνοδο τοῡ 1100, καί νά θυμᾶσαι ὅτι πολλοί συμπατριῶτες μας, ἰσχυρίζονται πώς τό Βυζάντιο δέν εἶχε σχέση μέ τόν Ἑλληνισμό, δέσμιοι οἱ καημένοι τοῦ "Ἑλλαδισμοῦ", ἀνιστόρητοι, ἄγευστοι κι ἀνυποψίαστοι τῆς οἰκουμενικότητας που μέ ὄχημα τόν Ἑλληνισμό, ἔφερε ὁ Χριστιανισμός στήν Μεσόγειο...
Νά πατᾶς τά μάρμαρα πού πάτησαν αὐτοκράτορες κι ἅγιοι, τά μάρμαρα πού "εἶδαν" δόξες μεγάλες κι "ἄκουσαν" τόν θρῆνο ἀπό τίς σφαγές τοῦ 1204 καί τοῦ 1453...
Νά ἀντικρύζεις τό ἱερό βῆμα καί νά θαυμάζεις τό ψηφιδωτό μέ τήν Πλατυτέρα. Πόσες ψυχές δέν θά' χουν μέσα στούς αἰῶνες προσευχηθεῖ μπροστά της...
Νά στέκεσαι στό τεράστιο ὑπερῶο μπροστά στήν εἴσοδο τοῦ χώρου πού ἔγινε ἡ πενθέκτη Οἰκουμενική Σύνοδος τό 691, ἡ ἐπονομαζόμενη "έν Τρούλλῳ". Ἡ ἱστορία ζωντανεύει μπροστά στά μάτια σου...
Νά κοιτᾶς τήν ὑπέροχη ψηφιδωτή εἰκόνα τῆς δεήσεως, ὅπως τόσοι καί τόσοι Χριστιανοί τότε, τά χρόνια τῆς Ἀνατολικῆς Ρωμαϊκῆς Αὑτοκρατορίας...
Πῆγα μιά βόλτα στό Πατριαρχεῖο, στάθηκα μπροστά στήν σφραγισμένη πόρτα καί μνημόνευσα τόν συκοφαντημένο Ἅγιο μάρτυρα Γρηγόριο τόν Ε΄...
Στό πατριαρχικό ναό τοῦ Ἁγίου Γεωργίου προσκύνησα τά λείψανα τῆς Ἁγίας Εὐφημίας καί τῆς Ἁγίας Σωσάνης...
Ὕστερα πῆγα στήν Παναγία τήν Μπαλουκλιώτισσα, ἐκεῖ πού βρίσκονται οἱ τάφοι τῶν Πατριαρχῶν.Ἡ Μονή τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς μέ τό περίφημο ἁγίασμά της καί τόν Θρῦλο μέ τά ψάρια, ἀναφέρεται πρώτη φορά σέ Σύνοδο τοῦ 536, ὅπου συμμετεῖχε ὁ ἡγούμενος " τοῦ οἴκου τῆς Ἁγίας ἐνδόξου Θεοτόκου καί παρθένου Μαρίας ἐν τῇ πηγῇ "...
Μέ δάκρυα στά μάτια κατέβηκα στόν Κεράτιο καί περιπλανήθηκα στήν σύγχρονη Πόλη. Πῆγα στήν γέφυρα τοῦ Γαλατᾶ κι ὕστερα στἰς μεγάλες ἀγορές...
Σουρούπωσε στήν Κωνσταντινούπολη καί τό ταξίδι μου φτάνει στό τέλος του. Θά ξανάρθω. Γιά νά κάνω πάλι μνημόσυνο στήν οἰκογένεια μου στούς Ταξιάρχες στό Μέγα Ρέμα, γιά νά προσκυνήσω τήν Ἁγιά Σοφιά, γιά νά ἀφουγκραστῶ τήν ἱστορία, τούς μύθους καί τούς θρύλους τοῦ Βυζαντίου...
Θά μοῦ ἐπιτρέψετε νά κλείσω τό ὁδοιπορικό μου μέ ἕνα κείμενο τοῦ μακαριστοῦ ἱστορικοῦ Στῆβεν Ράνσιμαν :
Στὶς 29 Μαίου τοῦ 1453 ἕνας Πολιτισμὸς σαρώθηκε ἀμετάκλητα. Εἶχε ἀφήσει μία ἔνδοξη Κληρονομιὰ στὰ γράμματα καὶ στὴν Τέχνη. Εἶχε βγάλει Χῶρες ὁλόκληρες ἀπὸ τὴν βαρβαρότητα καὶ εἶχε δώσει σὲ ἄλλες τὴν ἐκλέπτυνση τῶν ἠθῶν. Ἡ δύναμή του καὶ ἡ εὐφυία του προστάτεψαν πολλοὺς αἰῶνες τὴν Χριστιανοσύνη. Γιὰ 11 αἰῶνες ἡ Κωνσταντινούπολις ἦταν τὸ κέντρο ἑνὸς κόσμου φωτός.
Τὸ ζωηρὸ πνεῦμα, τὰ ἐνδιαφέροντα καὶ ἡ ἀγάπη γιὰ τὴν ὀμορφιὰ τῶν Ἑλλήνων, ἡ ὑπερήφανη ἰσχὺς καὶ ἡ ἱκανότητα τῶν Ρωμαίων, ἡ ὑπερβατικὴ ὁρμὴ τῶν Χριστιανῶν τῆς Ἀνατολῆς, ποὺ εἶχαν ἐνωθεῖ σὲ ἕνα ρευστὸ εὐπαθὲς σύνολο ὅλα τώρα ἀποκοιμήθηκαν. Ἡ Κωνσταντινούπολις ἔγινε ἡ ἕδρα τῆς θηριωδίας, τῆς ἀμάθειας, τῆς μεγαλόπρεπης ἀκαλαισθησίας.
Φωτογραφίες: Χ.Μ.