Μνήμη Γέροντος Άβερκίου, όπου βρίσκουμε σκόρπιες αναφορές γύρω από το πρόσωπο του, που μαζί με άλλες μαρτυρίες, θα μας βοηθήσουν να σκιαγραφήσουμε το πρόσωπο του και την μαρτυρία του στην τότε αγιορείτικη ζωή, αλλά και την νεώτερη ιστορία της Ελλάδος.
«Ήλθον εις το Άγιον Όρος το έτος 1890, εύρον ενταύθα έως 8.000 μοναχούς. Εξ αυτών 3.500 ήσαν Έλληνες, 3.500 Ρώσοι καί 1.000 Ρουμάνοι, Βούλγαροι καί Σέρβοι». Σέ άλλο σημείο γράφει πάλι: «Αφιχθείς δ' εν Άγίω Όρει το 1890 καί διατελέσας το πρώτον υποτακτικός του αυταδέλφου μου Κοσμά μοναχού, καθισματάρη Ξηροποταμηνού εν τω Κελλίω "Εισόδια" παρέμεινα παρ' αυτώ εν έτος, μετά την πάροδον του οποίου αφού ούτος ασθενήσας απεδήμησε προς Κύριον...».
Ό δόκιμος Αθανάσιος είχε ρωτήσει τον αδελφό του, τί να κάνει στη συνέχεια αυτός. Τον συμβούλεψε να πάει να υποταχθεί στον τότε ακμάζοντα ιερομόναχον Κοσμά Σώτροπα εκ Χίου, Γέροντα του Ίβηριτικού Κελλίου «Άγιος Γεώργιος» το επικαλούμενο των «Αβερκαίων». Πράγματι, ο δόκιμος Αθανάσιος ακολούθησε την εντολή του αδελφού καί μετά την οσιακή κοίμηση του, υποτάχθηκε στο εν λόγω Κελλίον, το όποιο είχε μεγάλη ιστορική παράδοση, με πατέρες που είχαν διαπρέψει στη μοναχική ζωή. Το Ί. Κελλίον του Αγίου Γεωργίου, φέρεται κατά παράδοση σύγχρονο με την ιερά μονή Ιβήρων καί στο υπόγειο αυτού υπήρχε παρεκκλήσιο αρχαίο.
Στό Κελλίον αυτό διέπρεψαν πολλοί καί διάφοροι πατέρες. Κατά τον καιρό της Ελληνικής Επαναστάσεως του 1821, κατείχε αυτό ό ενάρετος μοναχός Συμεών, ό όποιος ήταν Γέροντας του π. Άβερκίου του πρώτου, εκ του οποίου έλαβε καί την επωνυμία. Ό Γέρων Συμεών έφθασε την ηλικία των 107 ετών, εκ των οποίων τα επτά τελευταία διήλθε αόμματος. Είχε τη συνήθεια ο αείμνηστος να ψαρεύει καί να διανέμει τα αγρευόμενα ψάρια σε διαφόρους μοναχούς καί πτωχούς λαϊκούς δωρεάν. Ακόμη είχε άλλη συνήθεια όπως, με τα περισσεύματα των εσόδων του κελλίου, να νυμφεύει πτωχά καί ορφανά κορίτσια. Στό σκοπό του αυτό συνέδραμαν καί πολλοί άλλοι χριστιανοί, δίνοντας σ' αυτόν νομίσματα. Πολλές φορές, μόνος του μετέβαινε σε διάφορα χωριά της Χαλκιδικής καί με επιτήδειο τρόπο καί μυστικό τα επροίκιζε. Στούς διαδόχους του, πνευματικό π. Κοσμά καί Γέροντα Άβέρκιο, άφησε ως κληρονομιά πέντε μόνο γρόσια καί την ευχή του, η οποία ευχή εδόξασε τον αείμνηστο Αβέρκιο. Αποδημώντας εδήλωσε στους υποτακτικούς του, ότι ουδέποτε παρέλειψε τα πνευματικά του, δηλαδή ακολουθία καί κανόνα.
Ακολούθως καί ό Γέρων Άβέρκιος, ο διάδοχος του π. Συμεών, εμιμήθη τον Γέροντα του καί τα διέθετε όλα προς τον ίδιο σκοπό. Ό Γ. Άβέρκιος εκατήγετο από το Τσοτύλι της Μακεδονίας. Διακρίθηκε στην ιατρική τέχνη, την οποία επεμελείτο με άκρα φιλαδελφία καί ανάργυρα. Ό Γ. Άβέρκιος απεβίωσε εις ηλικίαν σχεδόν 80 ετών. Ό πνευματικός παπα-Κοσμάς, ως διάδοχος υπεδέχθη καί έκρινε τον δόκιμο Αθανάσιο, δίνοντας το όνομα του προαπελθόντος Άβερκίου του Ιατρού, εις μνημόσυνον αυτού.
Μετά την κοίμηση του παπα-Κοσμά, διάδοχος έγινε ο π. Νεόφυτος Τσουλόπουλος εκ Πελοποννήσου, μετά του π. Άβερκίου και του π. Γεωργίου. Κατά την πρώτη δεκαετία του 20ου αιώνα δια λόγους «υψηλούς» άφησαν το Ιβηρίτικον Κελλίον του Αγίου Γεωργίου. «Ολίγον προ του Βαλκανικού πολέμου του 1912, οπότε είχεν αναφθεί το πυρ καθ' όλην την Μακεδονίαν, οι εδώ Ρώσσοι μοναχοί δι' αφθόνου χρυσού ηγόραζον πάν ό,τι αγιορειτικόν ήτον δυνατόν να πωληθή προς αυτούς. Τότε απεπειράθησαν με αντίτιμον 5.000 λιρών να αγοράσωσι το εν Καρυαίς Κελλίον Άγιοι Αρχάγγελοι...». Ήθελαν να έχουν οίκημα στο κέντρο των Καρυών για τη διευκόλυνση των σκοπών τους.
Το ελληνικό όμως προξενείο στη Θεσσαλονίκη, ειδοποιήθηκε έγκαιρα καί με συναίνεση του σέρβικου, εφ' όσον δεν υπήρχε Σέρβος αγοραστής, παρουσίασε Έλληνα αγοραστή. «...Τότε ο υποφαινόμενος έπεισα τον αείμνηστον Γέροντα Νεόφυτον ιερομόναχον καί το ηγοράσαμεν, πωλήσαντες το ημέτερον ονομαστόν κελλίον των Αβερκαίων, το Ιβηρίτικον Άγιος Γεώργιος, όπερ ήτο ησυχαστήριον εις τον κτήτορα της Μονής των Ιβήρων, Άγιον Γεώργιον». Έτσι με την υποστήριξη των Σέρβων προϊσταμένων της μονής Χιλανδαρίου, έναντι των Βουλγάρων, που χρηματίζονταν από τους Ρώσσους, καθώς καί με τη μεσολάβηση των προξενείων της Θεσσαλονίκης, ελληνικού καί σέρβικου, αγόρασαν το κελλίον Άγιοι Αρχάγγελοι στις Καρυές, περί το έτος 1908....
ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΔΩ, ΣΤΟ ΑΡΧΑΓΓΕΛΩΝ ΚΕΙΜΕΝΑ