- Eνα άρθρο για την κατάσταση στο Πανεπιστήμιο, από τον Χαρίδημο Τσούκα, καθηγητή Στρατηγικής Διοίκησης και Οργανωσιακών Σπουδών στα Πανεπιστήμια Κύπρου και Warwick. Γράφτηκε τέτοιες μέρες πέρυσι, αλλά θά μπορούσε νά είχε γραφτεί τώρα. Εν όψει της επετείου της Δευτέρας, διαβάστε και...κλάψτε για το μέλλον της Παιδείας.
Τον αναζήτησα τη Δευτέρα το πρωί στο γραφείο του, στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Ήξερα ότι είναι πρωινός τύπος και του άρεσε ιδιαίτερα να δουλεύει το πρωί. Τηλεφώνησα πολλές φορές, αλλά δεν το σήκωνε κανείς. Παραξενεύτηκα. Του τηλεφώνησα στο κινητό. «Έχουμε κατάληψη, δεν ξέρεις;», μου είπε. Δεν ήξερα. «Για ποιο λόγο;», ρώτησα; «Δεν είμαι σίγουρος, αλλά έχω την εντύπωση ότι έχει να κάνει με την επέτειο του φόνου του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου, πέρυσι τον Δεκέμβριο».
«Καλά είναι δυνατόν να τιμά κανείς την επέτειο ενός φονικού με κατάληψη;», ρώτησα. «Δεν υπάρχουν άλλοι τρόποι; Ένα μνημόσυνο, μια εκδήλωση, μια συγκέντρωση;». «Μη ρωτάς εμένα», μου είπε μελαγχολικά ο συνομιλητής μου. «Ρώτα τα εικοσάχρονα παιδιά που τα κάνουν αυτά». «Και όταν το γραφείο σου είναι κατειλημμένο πως δουλεύεις;», ρώτησα με προσποιητή αφέλεια.
Έβγαλε έναν αναστεναγμό, σιώπησε για μερικά δευτερόλεπτα, και συνέχισε με πιο ζωηρή φωνή: «Να σου πω κάτι; Εγώ έχω πολλά πράγματα να κάνω, μην αμφιβάλλεις. Διαβάζω, γράφω, κάνω βόλτες, επισκέπτομαι εκθέσεις ζωγραφικής, βλέπω ασθενείς στο ιδιωτικό μου ιατρείο, πληρώνομαι για τις γνωματεύσεις μου, καλά περνάω…. Το θέμα είναι άλλο. Τα παιδιά που έφτυσαν αίμα για να μπουν στην Ιατρική πότε θα μάθουν Ιατρική; Τι γιατροί θα γίνουν; Γιατί οι παράπλευρες δραστηριότητές μου να γίνονται το κύριο έργο μου; Γιατί να μην μπορώ να κάνω τη δουλειά μου, διδακτική και ερευνητική, απρόσκοπτα; Γιατί με πληρώνει ο φορολογούμενος; Για να κάθομαι σπίτι μου και να πλουτίζω από τους ιδιωτικούς ασθενείς μου; Όχι βέβαια.…».
Πήρε μια ανάσα και συνέχισε: «Κάτι βαθιά λάθος υπάρχει σε αυτή τη χώρα. Τα παιδιά που δεν έχουν ιδέα τι σημαίνει ακαδημαϊκή αριστεία, έρευνα, και ιατρική είναι τόσο παραπλανημένα που δεν καταλαβαίνουν ότι μόνο στον εαυτό τους κάνουν κακό. Οι γονείς τους όμως γιατί σιωπούν; Η κοινωνία γιατί δεν εξεγείρεται; Εντάξει, εμείς είμαστε το «κατεστημένο», δεν έχουμε ανάγκη. Τα παιδιά όμως έχουν ανάγκη από τη γνώση μας και την εμπειρία μας. Δεν σκέπτονται το μέλλον τους;».
Ο τόνος της φωνής του υψώθηκε κι άλλο, ήταν φανερό πως ήταν ενοχλημένος. «Χρειάστηκε να πάρω ένα φάκελο κι έπρεπε να ζητήσω την άδεια των καταληψιών να μου επιτρέψουν να μπω στο γραφείο μου», συνέχισε. «Ένοιωσα να εξευτελίζομαι. Παιδιά που θάπρεπε να με ακούν με σεβασμό, να κρέμονται από τα χείλη μου για γνώσεις, να διεκδικούν το χρόνο μου, έχουν μετατραπεί σε φοιτητικές «μιλίτσια». Όταν η σχέση δασκάλου-μαθητή εκπίπτει σε αυτό το επίπεδο, είναι ποτέ δυνατόν να υπάρξει κοινότητα μάθησης και έρευνας, είναι ποτέ δυνατόν το πανεπιστήμιο να επιτελέσει την αποστολή του;»
Τον άφησα να μιλάει, ήθελε να τα πει. Ήταν κάτι περισσότερο από θυμωμένος• ήταν απογοητευμένος, στα όρια της παραίτησης. Τον άκουγα σκεπτόμενος πόσο τυχερός είμαι που δεν εργάζομαι σε κρατικό πανεπιστήμιο στην Ελλάδα, πόσο ορθή ήταν η απόφασή μου να παραιτηθώ από το Οικονομικό Πανεπιστήμιο πριν από 11 χρόνια.
Έκλεισα το τηλέφωνο με ένα αίσθημα μελαγχολίας. Σκεπτόμουν ότι ο συνομιλητής μου είναι καθηγητής Ιατρικής παγκόσμιας ακτινοβολίας. Πλήθος διεθνών βραβείων και διακρίσεων κοσμούν το γραφείο του. Το ερευνητικό του έργο είναι σημείο διεθνούς αναφοράς. Σε διεθνή συνέδρια είναι περιζήτητος ομιλητής. Ξένα πανεπιστήμια επιζητούν τη συμμετοχή του σε διαλέξεις και σεμινάρια. Φαρμακευτικές εταιρίες είναι διατεθειμένες να τον χρυσοπληρώσουν για μερικά λεπτά συνομιλίας που ενδεχομένως τους δώσουν νέες ιδέες για φάρμακα. Ασθενείς από όλο τον κόσμο ζητούν τις συμβουλές του.
Όλοι ζητούν λίγο από τον πολύτιμο χρόνο του. Όλοι, εκτός από τους φοιτητές του! Οι ψευδο-φοιτητικές τσογλανοπαρέες που διαφεντεύουν τα ελλαδικά πανεπιστήμια κάνουν ό,τι μπορούν για να μην προφέρει τις πολύτιμες υπηρεσίες του στους φοιτητές και στην κοινωνία ένας άνθρωπος με το δικό του αναγνωρισμένο τάλαντο. Είναι σα να έχεις στα χέρια σου ένα θησαυρό και να τον πετάς γιατί δεν ξέρεις την αξία του. Τι αυτοκαταστροφική μανία: να απαξιώνεις τους θεσμούς σου, να σπαταλάς δυσεύρετο ανθρώπινο ταλέντο, να τρως τις σάρκες σου…